رنگ خوراكي چيست؟
رنگ خوراكي چيست؟
رنگ خوراكي سال ها است كه توسط آشپزها در غذاها و خوراكي ها استفاده مي شود. از رنگ هاي خوراكي در صنايع غذايي به عنوان افزدوني در محصولات مختلف استفاده مي شود. در گذشته از مواد طبيعي براي رنگ خوراكي استفاده مي كردند. اما براي اولين بار در اواسط قرن نوزدهم، بشر توانست رنگ مصنوعي از زغال سنگ نيز توليد كند.
استفاده از خريد انواع رنگ خوراكي طبيعي در زندگي ما بسيار رواج دارد. شما مي توانيد كاربرد آن را در غذاها و نوشيدني هاي كه در طول روز مصرف مي كنيد، مشاهده كنيد. براي مثال اگر غذايي رنگ و طعم پرتقال داشته باشد، از رنگ خوراكي براي روشن تر كردن رنگ نارنجي جهت يكنواخت شدن اين رنگ استفاده مي شود.
در طي اين سال ها، هر ساله چندين رنگ خوراكي با منشا طبيعي يا مصنوعي معرفي شده است. البته لازم به ذكر است، رنگ خوراكي مصنوعي معرفي شده، بايد آزمايش هاي مختلفي را جهت بررسي سمي نبودن طي كند. سازمان هاي غذا و دارو در كشورهاي مختلف براي پيشگيري از خطرات احتمالي بعضي از رنگ خوراكي مصنوعي آزمايش هاي سختي را اجرا و پيگيري مي كنند.
مي توان گفت اكثر اين رنگ خوراكي ها، رنگ خوراكي مصنوعي است. البته نمي توان وجود و كاربرد رنگ خوراكي طبيعي را نيز ناديده گرفت. از بين رنگ خوراكي ها، رنگ خوراكي سبز و قرمز بيشترين مصرف را در فروشگاه ها و رستوران ها دارند. اين هم به علت جذاب بودن اين دو رنگ و اثري است كه بر روي مصرف كننده مي گذارند.
حال كه با رنگ خوراكي تا حدودي آشنا شده ايد، در ادامه به معرفي انواع رنگ خوراكي مي پردازيم.
انواع رنگ خوراكي
قيمت انواع رنگ خوراكي را در دسته بندي هاي مختلفي قرار مي دهند. در اين جا هم سعي كرده ايم كه رنگ خوراكي را در دسته بندي هاي مختلف معرفي كنيم. معروف ترين اين دسته بندي هم كه بالاتر به آن اشاره كرده ايم، رنگ خوراكي مصنوعي و رنگ خوراكي طبيعي است. در ادامه بيشتر در اين مورد توضيح مي دهيم:
-رنگ خوراكي مصنوعي:
اين رنگ ها از مواد شيميايي مختلفي تشكيل شده اند. اين مواد شيميايي معمولا از فرآورده اي نفتي به دست آمده است. اين رنگ ها به طور مستقيم در طبيعت وجود ندارند و براي به دست آوردن آن ها با استفاده از راه حل هاي شيميايي از زغال سنگ يا نفت به دست مي آيند.
البته كاربرد اين رنگ ها نامحدود است و تنها به صنايع غذايي ختم نمي شود. براي مثال در رنگرزي، صنايع داروسازي و… نيز كاربرد دارد. همان طور كه گفتيم رنگ هاي مصنوعي كاربردهاي زيادي دارد و تعداد كمي از رنگ هاي مصنوعي، رنگ خوراكي مصنوعي نيز هستند. اكثر اين رنگ ها سمي هستند و طبيعتا مجاز براي مصرف غذايي نيستند.
توليد كنندگان در صنايع غذايي نيز اين نوع رنگ ها را بيشتر از رنگ خوراكي طبيعي ترجيح مي دهند. يكي از دلايل آن هم اين است كه اين رنگ ها، رنگ هاي جذاب و درخشان تري را ارائه مي كنند.
رنگ هاي مجاز مصنوعي كه در توليد مواد خوراكي در صنايع غذايي ايران كاربرد زيادي دارند: سان ست يلو (نارنجي) – كينولين يلو (زرد) – برليانت بلو (آبي) – اينديگوتين يا اينديگوكارمين (آبي) _ آلورارد (قرمز) – پونسيو (قرمز) – كارموزين (قرمز). براي نمونه از رنگ هاي نارنجي در توليد نوشابه و پفك يا از رنگ قرمز در توليد انواع لواشك استفاده مي شود.
لازم به ذكر است كه استفاده از رنگ خوراكي مصنوعي با توجه به آزمايش هايي كه بر روي آن ها انجام شده است، تاثيرات خاصي بر روي سلامت ندارد. با اين حال استفاده بيش از حد آن توصيه نمي شود.
در بالا گفتيم اين رنگ ها جذاب و درخشان هستند. مي دانيم كه با افزايش جمعيت و همچنين افزايش توليدات، درخواست استفاده از رنگ هاي خوراكي نيز بيشتر شده است. دلايل ديگري نيز براي استفاده بيشتر رنگ خوراكي مصنوعي نسب به رنگ هاي طبيعي وجود دارد. رنگ هاي خوراكي مصنوعي ماندگاري بسيار بيشتري نسبت به رنگ طبيعي دارند. به علاوه به هنگام توليد رنگ مصنوعي هيچ محدوديتي در توليد رنگ نداريد و دست شما بازتر است. مهم ترين دليل نيز هم هزينه است. استخراج رنگ هاي طبيعي بسيار پيچيده هستند و طبيعتا هزينه بيشتري نيز دارند. رنگ هاي محبوبي كه مي توان در صنايع غذايي نام برد:
-اريتروزين: رنگ قرمز گيلاسي كه معمولاً در آب نبات، بستني و ژله هاي تزئين كيك استفاده مي شود.
-قرمز آلورا رد: رنگ قرمز تيره كه در نوشيدني هاي ورزشي، آب نبات، چاشني ها و غلات استفاده مي شود.
-تارتازين: رنگ زرد ليمويي كه در آب نبات، نوشابه، چيپس و ذرت بو داده يافت مي شود.
-زرد غروب آفتاب: رنگ زرد نارنجي است كه در آب نبات، سس، محصولات پخته شده و ميوه هاي نگهداري شده استفاده مي شود.
-آبي درخشان: رنگي به رنگ سبز مايل به سبز كه در بستني، كنسرو نخود فرنگي، سوپ هاي بسته بندي شده و بستني استفاده مي شود.
-نيلي كارمين: يك رنگ آبي سلطنتي كه در آبنبات، بستني و تنقلات يافت مي شود.
-رنگ خوراكي طبيعي:
همان طور كه از اسم اين رنگ ها مشخص است، اين رنگ ها منشا شان طبيعي است. همان طور كه گفتيم رنگ هاي مصنوعي درخشندگي و جذابيت بيشتري دارند. با وجود رنگ مصنوعي، خريد رنگ خوراكي طبيعي توسط صنايع كاهش يافت. علاوه بر اين كه اين رنگ ها پررنگي لازم را ندارند، مقاومت زيادي نيز دربرابر نور و حرارت نيز ندارند. همچنين ممكن است رنگ خوراكي طبيعي تغيير نيز بكند و رنگ اصلي خودش را از دست بدهد. با اين حال در سال هاي اخير استفاده از رنگ خوراكي طبيعي با همه اين ضعف ها، تقضاي بيشتري داشته است. و اين افزايش تقاضا را مديون پيشرفت تكنولوژي در استخراج رنگ ها و بدون عارضه بودن رنگ هاي طبيعي هستيم.
را مي توان در مواد طبيعي زير استخراج كرد:
صورتي: توت فرنگي ، تمشك، انار و گيلاس
قرمز: چغندر ، گوجه فرنگي و لبو
پرتقال: هويج ، فلفل قرمز ، سيب زميني شيرين
زرد: زعفران ، زردچوبه
سبز: چاي ماتچا ، اسفناج و ريحان
آبي: كلم قرمز + جوش شيرين
بنفش: زغال اخته ، سيب زميني شيرين بنفش
قهوه اي: قهوه ، چاي ، كاكائو
سياه: زغال فعال
همان طور كه مشخص است، اكثر اين رنگ ها از گياهان مشتق شده اند. علاوه بر اين كه تاثير منفي بر روي سلامتي ما ندارند، به خاطر داشتن آنتي اكسيدان ها حتي براي بدن ما مفيد نيز هستند. با اين حال به دليل اين كه از مواد طبيعي تشكيل شده اند، ممكن است داراي بو و طعم خاصي نيز باشند كه متناسب با سليقه همه نباشد. البته اكثر اين رنگ هاي خوراكي طبيعي در آب حل نمي شوند و تنها مي توانند در روغن حل بشوند. بعد از فرآوري با مواد مختلف، مي توانند در آب نيز حل بشوند و در نهايت در صنايع غذايي نيز كاربرد داشته باشند.
دسته بندي هاي مختلفي در رنگ خوراكي موجود است. براي مثال رنگ هاي گياهي، حيواني، سنتزي، رنگ هاي مشابه طبيعي و رنگ هاي غيرآلي نيز به عنوان دسته بندي وجود دارد. در ادامه نيز به كاربرد رنگ خوراكي اشاره مي كنيم.
برچسب: ،